Υπάρχουν πολλές προσωπικότητες για τις οποίες πρέπει να υπερηφανευόμαστε εμείς οι Έλληνες. Μια από αυτες είναι και ο λαϊκός μας ζωγράφος Θεόφιλος

Πολύ νέος έφυγε για την Σμύρνη όπου εργάσθηκε σαν θυροφύλακας στο Προξενείο  και συγχρόνως βέβαια ζωγράφιζε.

Μετά το ξέσπασμα του Ελληνοτουρκικού πολέμου επέστρεψε στην Ελλάδα για να καταταγεί αλλά ο πόλεμος είχε εν τω μεταξύ τελειώσει, οπότε παρέμεινε στο Βόλο ζωγραφίζοντας στους τοίχους μαγαζιών και ζώντας με μεγάλη φτώχεια. Συγχρόνως διασκέδαζε τους κατοίκους οι οποίοι τον λοιδορούσαν για το παράξενο φερσιμο και τις φορεσιές του. Καθημερινό του ένδυμα ήταν η φουστανέλα και τις απόκριες ντυνόταν Μέγας Αλέξανδρος. Μέχρι που ένας πλούσιος γαιοκτήμονας, ο Γ. Κοντός του αναθέτει το 1912 την τοιχογράφηση του σπιτιού του,, το οποίο σήμερα είναι το μουσείο Θεοφίλου στον Βόλο. Έτσι λοιπόν αρχίζει να βελτιώνεται η οικονομική του κατάσταση.

Το 1927 όμως επιστρέφει στην Μυτιλήνη μην αντέχοντας την επονείδιστη συμπεριφορά των ντόπιων που για αστείο παρ ολίγο να τον σκοτώσουν τραβώντας του την σκάλα που ήταν σκαρφαλωμένος

Εκεί ο ζωγράφος  Γουναροπουλος μιλά στον Μυτιληναίο τεχνοκριτικό Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριαντ ο οποίος διαμένει στο Παρίσι. Ο Τεριαντ κάνει γνωστό τον Θεόφιλο στο εξωτερικό και τον βοηθά αγοράζοντας του υλικά και σύνεργα ζωγραφικής και στέλνοντας στο Παρίσι όσα έργα ζωγραφίζει.

Ο Θεόφιλος λαϊκός ζωγράφος και αγιογράφος στους πίνακες του που θυμίζουν ναιφ ζωγραφική, καταδεικνύει την ελληνικότητα, την λαϊκή παράδοση και την ιστορία μας Τα θέματα του είναι παρμένα από τον κόσμο της αρχαιότητας, του Βυζαντίου και της Νεότερης Ελλάδας.

Κατά την περίοδο της υποστήριξης του από τον Τεριαντ αλλάζει θεματολογία και τα ηρωικά και ιστορικά θέματα γίνονται πιο οικεία και καθημερινά.

Η ζωγραφική αυτού του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη χωρίζεται σε τρεις περιόδους πάντα υμνώντας την ελληνικότητα, την πατρίδα και την λαϊκή παράδοση.

1.Περιοδος Θεσσαλίας όπου τα δημιούργημα τα του εμφανίζονται διστακτικά, περιορισμένα σφιγμένα και με μια μη ολοκληρωμένη σχεδιαστική τάση, ίσως δεν τολμάει  ακόμη να πιστέψει ότι είναι ζωγράφος.

2.Περιοδος Μυτιλήνης όπου οι πίνακες του διαθέτουν χρωματική ευφορία, δουλεμένοι με λεπτότητα και δίνουν την αίσθηση των πραγματικά σχεδιασμένων. Το χρώμα τους διαθέτει λάμψη και εκφράζουν ευτυχία, ξενοιασιά  και αυτοσυγκέντρωση.  Ποιοτικά καλύτεροι από την πρώτη περίοδο, ίσως είναι πιο σίγουρος για το ταλεντο του, δείχνουν ότι έχει συνειδητοποιήσει τους κανόνες της ζωγραφικής σύμφωνα με την ανατολίτικη και βυζαντινή σημασία του όρου.

3.Περιοδος Τεριαντ όπου οι πίνακες του έχουν ζωηρά, έντονα χρώματα με μια πιο ζέστη χροιά και σαφέστατο σχεδιασμό.

Ο Θεόφιλος υπέστη εμπαιγμό και καταφρόνια από τους συντοπίτες του οι οποίοι τον αποκαλούσαν αχμακη, ζερβοκουταλα και μισοσακάτη. Έφυγε από τη ζωή μόνος και σχεδόν άγνωστος το 1934 από ανακοπή  καρδιάς τη στιγμή που άρχιζε  να αλλάζει οικονομικά η ζωή του. Σήμερα υπάρχουν διασκορπισμένα έργα του σε πολλά μουσεία και σε ιδιωτικές συλλογές  στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Τον Σεπτέμβριο του 1935 μετά τον θάνατο του δημοσιεύεται συνέντευξη του Τεριαντ στα Αθηναϊκά Νέα όπου ο Θεόφιλος χαρακτηρίζεται ως μεγάλος Έλληνας λαϊκός ζωγράφος. Ένα χρόνο μετά οργανώνεται έκθεση των έργων του στο Παρίσι.

Ο αρχιτέκτονας Λε Κορμπυζιε γράφει “Ο Θεόφιλος είναι ένας ζωγράφος γεννημένος από το Ελληνικό τοπίο και τους ανθρώπους της Ελλάδας. Κοκκινόχωμα, πεύκα και ελαιώνες, θάλασσα και βουνά των Θεών, άνθρωποι που απεικονίζονται σε μια τολμηρά επικίνδυνη ηρεμία.”

Ο Σεφέρης και ο Τσαρούχης εγκωμιάζουν την τέχνη του που εκφράζει σαφέστατα την ελληνική λαϊκή παιδεία την οποία, τολμώ να πω, οι καινούργιες γενιές εμμέσως απορρίπτουν.

Γιατί άραγε ο σύγχρονος μας σκιτσογράφος και γελοιογράφος Μπόστ μου θυμίζει τον Θεόφιλο;;

Όχι η ζωγραφική του αυτή καθεαυτή, αλλά η απεικόνιση του  εκφράζει την ελληνικότητα και την λαϊκή αντίληψη.

Ο Θεόφιλος, ένας αυτοδίδακτος ζωγράφος , είχε κλείσει στην ψυχή του την Ελλάδα γι αυτό και οι πίνακες του ήταν  γεμάτοι από Ελλάδα, χρώμα, λάμψη και ομορφιά ελληνική. Aπεβίωσε στις 22 Μαρτίου 1934.

Facebook Comments Box