Περί Σχέσεων..
Tης Ελένης Γκιναλά*
Κάθε ανθρώπινη ύπαρξη ορίζεται και προσδιορίζεται μέσα από τις σχέσεις που προκύπτουν από τη στιγμή της γέννησης του μέχρι που αυτές εξελίσσονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η πιο επικίνδυνη σκέψη είναι ότι εμείς οι άνθρωποι μπορούμε με κάποιο τρόπο να ζήσουμε χωρίς σχέσεις. Αν και οι σχέσεις των ανθρώπων είναι πολύπλοκες και πολυδιάστατες, εν τούτοις είναι απαραίτητες και ευεργετικές.
Οι σχέσεις δεν συνιστούν μόνο τη σύνδεση μας με το έμψυχο υλικό αλλά και με τον άψυχο κόσμο. Όταν μιλάμε για την έννοια «σχέση» εννοούμε κάθε τι μας συνδέει με το κάθε τι άλλο έμψυχο ή άψυχο. Το μέσον για να επιτύχει ο άνθρωπος την συναισθηματική και την ψυχοπνευματική του ωρίμανση είναι η επαφή, η επικοινωνία και η αλληλεπίδραση. Κατ’ αυτό τον τρόπο συλλέγει εμπειρίες, τροφοδοτεί τις γνώσεις του και διαφοροποιείται. Αντλεί πληροφορίες, ενδυναμώνει το συναισθηματικό και ψυχικό του υπόβαθρο. Η ανάδυση του εαυτού μας και η αυτοπραγμάτωση μας μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσα από ένα πλαίσιο σημαντικών και βασικών ανθρώπινων σχέσεων. Μέσω της συσχέτισης μας με τους άλλους κατανοούμε τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας. Έτσι αναπτύσσονται συναισθηματικοί δεσμοί, φιλικοί, επαγγελματικοί κλπ. Οι σχέσεις πάσης φύσεως
αποτελούν για τον άνθρωπο δομικό στοιχείο της ύπαρξης του. Οι σχέσεις νεογνού μητέρας, πατέρα και οικογένειας γνωρίζουμε πόσο καταλυτικό ρόλο παίζουν στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς του ατόμου. Έχουμε μια ποικιλομορφία σχέσεων που η κάθε μια έχει διαφορετική δυναμική στην ποιότητα
του χαρακτήρα ενός ανθρώπου. Σχέσεις άνδρα-γυναίκας, γονέων–παιδιών, αδελφών, φίλων, συγγενών, συναδέλφων κλπ.
Πολλές φορές συνειδητοποιούμε ότι μέσα από τις εκάστοτε σχέσεις μας εκδηλώνουμε τα προτερήματα μας αλλά και τα ελαττώματα μας. Άλλωστε δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι σχέσεις μας λειτουργούν όπως ο καθρέφτης μας. Θα υπάρξουν και περιπτώσεις όπου οι σχέσεις είναι επώδυνες και δύσκολες και μπορεί
να αποτύχουν να καλύψουν βαθιές συναισθηματικές ανάγκες και προσδοκίες. Είναι όμως απαραίτητες για την ύπαρξη μας αλλιώς θα χάσουμε τον εαυτό μας και την ανθρώπινη φύση. Αυτό αναφέρει ο Αριστοτέλης: «εκείνος που δε μπορεί να ζει μέσα στη κοινωνία με τους άλλους ή αυτός που δεν έχει ανάγκη από τίποτα, αυτός
δεν έχει καμία θέση στη πόλη γιατί είναι θηρίο ή θεός».
Τα βασικά για να έχουμε και να διατηρούμε εποικοδομητικές σχέσεις στη ζωή μας είναι :
Να μπορούμε να ακούμε ο ένας τον άλλον, έστω και αν διαφωνούμε, ο καθένας δικαιούται να έχει την άποψή του.
Να μην έχουμε απαίτηση να υπερισχύει η δική μας άποψη ή αίτημα αλλά να υποχωρούμε. Άλλωστε η αρμονική συνάντηση δύο μερών προϋποθέτει συμβιβασμό και κατανόηση.
Να γνωρίζουμε πότε να σιωπούμε, να ελισσόμαστε ή να υποχωρούμε είναι πολύ σημαντικό προκειμένου να φτάσουμε στο στόχο μας.
Ας μη μας διακατέχει ένας ναρκισσιστικός εγωκεντρισμός και ας μάθουμε να μοιραζόμαστε με τους άλλους πείρα, απόψεις, κοινούς στόχους σε κάθε επίπεδο σχέσεων. Η επικοινωνία μας να προσδιορίζεται σε σχέσεις, σχέσεις αυθεντικές χωρίς ψευτοεικόνες του ίδιου μας του εαυτού.
Αν σχετίζεσαι με σεβασμό και εκφράζεις τον αληθινό σου εαυτό προσκαλείς τον άλλο να ανταποκριθεί και να εκφράσει βαθιά και αυθεντικά συναισθήματα και προθέσεις. Οι σχέσεις λειτουργούν σαν φίλτρο ενσυναίσθησης για τους ανθρώπους, θέτουν τις συντεταγμένες στον άξονα που συνδέει την ύπαρξη μας με την πνευματική μας ανέλιξη.
*H Ελένη Γκινάλα- Καραντανέλλη είναι Πτυχ. Παντείου Πανεπιστημίου-Ψυχοθεραπεύτρια